راهنمای جامع کار با اور فرز نجاری

مقدمه:یکی از ابزارهای پر استفاده در صنعت چوب و مبلمان،اور فرز نجاری می باشد.اور فرز نجاری می تواند به صورت میزی یا دستی مورد استفاده قرار گیرد و دقت کنید این ابزار نیز یکی از پر خطرترین ابزارهای نجاری به حساب می آید و خسارات جانی جبران ناپذیری را می تواند به فرد نجار برساند؛پس حتما مباحث گفته شده در این پست نجار کوچک را با دقت و حتی چندین بار مطالعه کنید.اگر تا الان با این ابزار کار نکردید پیشنهاد می کنم حداقل به مدت چند ساعت در کنار یک نجار باشید و از او درخواست کنید که مهارت در دست گرفتن این ابزار را به شما آموزش دهد و ترس شما را از این ابزار دور کند.تکنیک های زیادی را می توانید با این ابزار انجام دهید و حتی طی تحقیقات تخصصی بنده در مورد این ابزار می توانم به جرأت بگم که بدون هیچ ابزار برقی و تنها با استفاده از اور فرز،محصولات چوبی را بسازید و شاید این جمله من،شمارا شگفت زده کرده باشد اما در ابتدا سعی کردم راهنمای کار با این ابزار را خدمت شما عرض کنم و در پست های بعدی شروع می کنیم تکنیک های این ابزار را بررسی خواهیم کرد.

نکاتی ایمنی قبل،بعد و هنگام کار با اور فرز نجاری:گرد و غبار حاصل از فرآیند فرز زنی بر روی بعضی از چوب ها ممکن است شما را دچار مشکلات تنفسی کند؛پس حتما از ماسکی استفاده کنید که از ورود گرد و غبار به داخل دهان و بینی شما جلوگیری کند*در کارتن محصولی که خریداری می کنید یک عینک و گوشی صدا گیر موجود است؛از این دو وسیله مواقعی که می خواهید دستگاه را روشن کنید حتما از آنها استفاده کنید؛چون ممکن است هنگام برخورد تیغه با چوب،مخصوصا در مواقعی که گره مرده یا زنده وجود داشته باشد،تکه چوب پرتاب شده و به چشمان شما آسب برساند*دستگاه را با دو دستان خود محکم مهار کنید و حتما سیم دستگاه اور فرز را بر روی شانه های خود بیاندازید،طوری که پریز برق در پشت سر شما باشد تا از قسمت های متحرک بدن دور بماند*به شدت از تیغه های اور فرز خود در جعبه مشخص نگهداری کنید و قبل از نصب تیغه در کولت فرز آن را از نظر ترک خوردگی و لنگ شدگی بررسی کنید.پس اگر قبل از کار،قطعات فلزی مانند میخ و پیچ که در سطح چوب باقی مانده است،آنها را از قطعه چوب جدا کنیم هیچ اتفاقی برای تیغه ما نخواهد افتاد و نکته دیگر که باعث می شود تیغه ما سریع کند شود این است که دستگاه هنوز روشن نشده و تیغه به سطح چوب برخورد دارد و هنگام روشن شدن دستگاه به اصطلاح لگد محکمی به قطعه چوب می زند که باعث کند شدن و خرابی تیغه می شود،حتما دقت کنید تا اور فرز به دور مناسب نرسیده،تیغه را به قطعه چوب نزدیک نکنید*همیشه از تیغه هایی استفاده کنید که مخصوص کار شما و سرعت دستگاه ساخته شده باشند و هرگز برای تمیز کردن تیغه از تینر،نفت و گازوئیل استفاده نکنید*هنگامی که دستگاه را روشن می کنید و چند لحظه ای صبر کنید و بررسی کنید که دستگاه لرزش و صدای غیر عادی نداشته باشد زیرا صدا و لرزش غیر عادی به شما اخطار می دهد که تیغه بد بسته شده یا تیغه لنگ می زند پس به چرخش مناسب تیغه با رعایت اصول ایمنی فردی توجه کنید*پس از فرآیند فرز کاری دستگاه را در حالت روشن رها نکنید و پس از خاموش کردن دستگاه کمی صبر کنید تا تیغه کاملا متوقف شود سپس دستگاه را از قطعه کار بردارید و اصلا به تیغه دست نزنید چون به شدت داغ می باشد و باعث سوختگی دستان شما می شود.

شروع کار با دستگاه اور فرز نجاری:قبل از استقرار تیغه در کولت،اطمینان حاصل کنید که کلید در حالت خاموش باشد یا دو شاخه از پریز جدا شده باشد سپس تیغه را کامل و به طور صحیح در کولت نصب کنید و حتما از آچار مخصوص که شرکت در کارتن قرار داده است استفاده کنید.سفت کردن بیش از اندازه یا شل بستن تیغه خطر ناک است.زمانی که هیچ تیغه ای بر روی کولت نیست یا اگر کولت کوچک تر دارید،سفت کردن بیش از اندازه مهره باعث شکسته شدن کولت خواهد شد.

طبق تصویری مهره کولت را باز کنید،تیغه را کاملا داخل کولت استقرار دهید.با فشار دادن دکمه قفل کن شفت،کولت قفل شده و با استفاده از آچار مخصوص،مهره کولت را محکم ببندید و در نهایت بررسی کنید که تیغه کاملا در محل کولت محکم شده باشد.هنگامی که کولت دستگاه فرز شما شماره 12 بود و اگر تیغه ای خریداری کرده اید که کولت 6 یا 8 می باشد کافی است به داخل کارتن نگاهی بیاندازید چون شرکت سازنده دو مبدل برای شما قرار داده است که ابتدا تیغه را در مبدل قرار داده و بعد در کولت دستگاه اور فرز آن را نصب کنید

 

تنظیم عمق فرز زنی:اور فرز را بر روی سطح کاملا صاف و گونیایی قرار دهید و اهرم قفل کن تنظیم ارتفاع را باز کنید.دستگیره های اور فرز را محکم با دستان خود گرفته و به سمت پایین فشار دهید تا تیغه به سطح صاف شما برخورد کند بعد اهرم قفل کن تنظیم ارتفاع را محکم کنید.شاستی پیچ تنظیم را به داخل فشار دهید تا پیچ تنظیم روان،بالا و پایین برود بعد بر روی یکی از پیچ های تنظیم قرار دهید و در انتها شاستی پیچ تنظیم را رها کنید تا پیچ تنظیم در جای خود با اندازه عمق فرز کاری دلخواه شما محکم شود.برای تنظیم عمق دقیق تر با پیچاندن هر دور پیچ تنظیم،فاصله به اندازه 1.5 میلیمتر تغییر می کند.در این صورت نیازی به فشار دادن شاستی پیچ تنظیم نیست.

 

هم اکنون می توانید با باز کردن اهرم قفل کن تنظیم ارتفاع و فشار دادن دستگاه به سمت پایین تا زمانی که پیچ به پیچ های پایه برخورد کند به عمق فرز کاری دلخواه دست پیدا کنید.

 

دقت بفرمایید هنگامی که تیغه به دلیل مواردی چون سفت نکردن کولت یا دانسیته بالای چوب باعث شده تیغه در جای خود تکان خورده و جابجا شود در این مواقع می توانید عمق فرز زنی را با چرخاندن دستگیره تغییر ارتفاع دوباره تنظیم کنید و با استفاده از این دستگیره توانسته دستگاه را تا آخرین حد به سمت بالا یا پایین ببرید.

 

همان طور که گفته شد قبل از روش کردن دستگاه آن را محکم در دست گرفته چون تا موقعی که شما دستگاه را خاموش نکنید می تواند کار کند و دقت کنید قبل از روشن کردن اورفرز،قفل کن شفت آزاد باشد و شفت آزادانه بچرخد و حتما بعد از خاموش کردن،دستگاه را همچنان نگه دارید تا کاملا تیغه از حرکت بایستد چون در این هنگام بعضی از اور فرز ها تکان شدیدی می خورند.

به کلید توجه کنید.برای روشن کردن دستگاه،شاستی را در حالت”I” قرار داده و برای خاموش کردن،شاستی را در حالت”O”قرار دهید.

 

پیچ های تنظیم عمق:بر روی دستگاه سه عدد پیچ مشاهده می کنید که پیچ ها با هر چرخش به اندازه 0.8 میلیمتر به سمت بالا یا پایین جابجا می شوند.می توانید با تنظیم این سه پیچ برای سه کار مختلف بدون اینکه آنها را دست بزنید یا دوباره تنظیم کنید،سه عمق مختلف را فرز کاری کنید.پایین ترین پیچ را برای عمیق ترین فرز کاری تنظیم کنید و دو پیچ باقی مانده را برای عمق های کمتر تنظیم کنید.تفاوت عمق های فرز زنی را با بدست آوردن فاصله پیچها از هم بدست آورید و برای تنظیم پیچهای پایه،ابتدا مهره پایین پیچ را شل کنید سپس پیچ را در ارتفاع مورد نظر خود قرار دهید و با استفاده از آچار،پیچ را در همان حالت نگه دارید و مهره را محکم ببندید.

نکته مهم:از آنجا که عمق فرز زنی بیش از توان دستگاه باشد همان طور که میدانید به اورفرز فشار آمده و باعث خرابی زود هنگام خواهد شد.استاندارد عمق شیار از نظر متخصصین سایت نجارکوچک نباید بیش تز از 15 میلیمتر باشد و اگر شیاری عمیق تر از این اندازه دارید حتما طی چند مرحله این را انجام دهید تا به عمق مورد نظر برسید و توجه کنید تیغه دستگاه بیش از اندازه پایین نباشد و باید اضافه کنم بیرون آمدن کامل تیغه از کفی بسیار خطر ناک بوده و بنده به شخصا شاهد حوادث ناگوار برای نجاران بوده ام و به این نکته اضافه می کنم که قبل از شروع به فرز کاری دقت کنید که هنگام باز کردن اهرم قفل کن تنظیم ارتفاع،دستگاه به اندازه ای بالا بیاید که تیغه با سطح کار برخورد نداشته باشد و حتما محافظ شیشه ای درست بر روی اور فرز نصب شده باشد.

 

شروع کار با دستگاه اور فرز نجاری:قبل از وصل کردن دوشاخه به پریز دقت کنید کلید یا شاستی در حالت O باشد.دستگاه را روی قطعه کار محکم نگه دارید بدون اینکه تیغه با سطح کار برخورد کند؛حال  اورفرز را روشن کنید و کمی صبر کنید تا دستگاه به دور نهایی خود برسد،بعد اورفرز را بر روی قطعه کار به سمت جلو حرکت دهید و تا انتهای کار اورفرز را از روی قطعه کار بلند نکنید مگر در مواقعی که قطعه چوب شما در محل محکم نبوده یا صدای عجیبی از دستگاه شنیده می شود آنگاه اجازه دارید دستگاه را سریع خاموش کرده و از قطعه چوب دور کنید و باید اضافه کنم که هنگامی که بر لبه قطعه چوب در حال ابزار زدن می باشید حتما قطعه کار در سمت چپ مسیر حرکت شما به جلو باشد.

نکات در فرز کاری:برای فرز زدن اصلا عجله نکنید به این علت که سریع حرکت دادن اورفرز به جلو باعث شکست و کندی تیغه و همچنین در بعضی مواقع دیده شده تیغه فرز با گره زنده با دانسیته بالا برخورد کرده و باعث سوختن موتور شده است.این نکته هم در نظر داشته باشید،حرکت بسیار آهسته باعث سوختن قطعه چوب خواهد شد.سرعت حرکت شما به قطر تیغه،عمق فرز زنی و نوع چوب شما بستگی دارد و این تنظیم سرعت حرکت فرز بر روی قطعه کار یک امر تجربی بوده و برای اینکه سرعت حرکت مناسب را پیدا کنید توصیه می کنم قبل از شروع،تکه ای از قطعه چوب اصلی را به صورت آزمایشی فرز بزنید چون این کار باعث می شود ابعاد اصلی را بهتر درک کنید.

دقت کنید هنگامی که از گونیای مسطح یا گونیای شابلون استفاده می کنید آن را در سمت حرکت اورفرز قرار دهید.این کار به شما کمک می کند که گونیا کاملا به کناره قطعه کار بچسبد و آن را محکم بگیرد

 

 گونیا مسطح:این گونیا در مواقعی که می خواهید شیار یا لبه قطعه کار را ابزار بزنید استفاده می شود و در پست های بعدی سایت نجارکوچک تکنیک ها و روش های دیگر را نیز آموزش خواهم داد.با استفاده از پیچ خروسی B گونیای مسطح را به نگهدارنده گونیا متصل کنید و بعد پایه های نگهدارنده را وارد سوراخ کفی کنید و پیچ خروسی A را محکم ببندید.برای تنظیم فاصله تیغه از گونیا،پیچ خروسی B را باز کنید و با چرخاندن پیچ تنظیم(با هر چرخش 1.5 میلیمتر جابجا می شود)فاصله مناسب را بدست آورید.سپس پیچ خروسی B را محکم ببندید تا گونیا در جای خود محکم شود.در هنگام فرز زنی توجه کنید که گونیا مسطح کاملا به کنار قطعه چوب چسبیده باشد و فاصله ای بین آنها نباشد.

برای بدست آوردن فاصله مناسب گونیا از تیغه ، قطعه چوبی را به گونیا مسطح متصل کنید و از سوراخ های تعبیه شده در گونیای مسطح استفاده کنید.در مواقعی که از تیغه هایی با قطر بالا استفاده می کنید برای جلوگیری از برخورد تیغه با گونیای مسطح،از دو قطعه چوبی،که ضخامت آنها بیشتر از 15 میلیمتر باشد و متصل کردن آنها به گونیای مسطح این کارا انجام دهید.

 

گونیا لبه زنی:کار با این گونیا شاید سخت به نظر برسد اما بعد از چند بار فرز زنی می توانید به آن کامل تسلط پیدا کنید.این گونیا برای پرداخت لبه قطعه چوب هایی که به صورت منحنی می باشند مناسب است و همچنین برای لبه های بیرون زده نوار پی وی سی از ام دی اف از لبه سطح،بسیار مناسب می باشد.پیچ خروسی B را شل کنید و گونیای لبه زنی را به آن متصل کنید سپس پایه های نگهدارنده را وارد سوراخ کفی دستگاه اور فرز کنید و پیچ خروسی A  را محکم کنید و برای تنظیم فاصله تیغه از گونیا،پیچ خروسی B را باز کنید و با چرخاندن پیچ تنظیم فاصله مناسب را بدست آورید؛سپس پیچ خروسی B  را محکم ببندید.برای تنظیم ارتفاع رول گونیا پیچ خروسی C را باز کنید و آن را در ارتفاع دلخواه قرار دهید.در آخر تمام پیچهای خروسی را محکم کنید و در هنگام فرز زنی دقت کنید که رول گونیا کاملا به کنار قطعه کار چسبیده باشد.

 

گونیا شابلون:این گونیا به شما این امکان را می دهد که با تیغه اورفرز طرح های پیچیده را بر روی قطعه کار پیدا کنید.کافیست پیچ های مرکزی کفی را باز کنید و گونیا شابلون را در مرکز کفی قرار دهید و پیچ هارا محکم ببندید؛حال اورفرز را بر روی قطعه کار و روی طرح قرار دهید و کفی را کاملا به سطح چوب بچسبانید و تیغه را در شیار ها به آرامی حرکت دهید.

 

قطر شیار ایجاد شده بر روی قطعه کار با قطر شابلون متفاوت است.این اختلاف اندازه که فاصله(X)بین قطر تیغه و قطر خارجی شابلون می باشد به صورت فرمول زیر

فاصله(X)=قطر خارجی دهانه شابلون قطر تیغه

 

نکاتی مهم جهت سرویس و نگهداری دستگاه اور فرز نجاری:پیچ های اورفرز را منظم و طبق برنامه هفتگی بررسی کنید و اگر پیچی بازشده بود محکم کنید و اگر پیچی از دستگاه کم بود،پیچ مناسب را جایگزین کنید.*موتور و سیم پیچ ها قلب ابزار برقی هستند و حتما دقت کنید موتور دستگاه مرطوب یا آغشته به روغن نباشد.*به طور منظم ذغال های اورفرز را بررسی کنید و زمانی که ذغال ها به خط پایان رسید بودند آنها را تعویض کنید.در هنگام تعویض ذغالها لطفا هر دو ذغالها را باهم تعویض کنید و از ذغالهای اصلی استفاده کنید.

پیشنهاد می کنم برای تعمیر اور فرز حتما آن را به تعمیرگاه های مجاز تحویل دهید و از دستکاری و باز کردن اورفرز به دستگاه به شدت پرهیز کنید.

مجموعه فیلم و کتاب های آموزش کار با اور فرز نجاری (اینجاکلیک کنید)

تصویر زیر ست 50 عدد تیغه اور فرز نجاری

 

برگرفته از کاتالوگ های خارجی شرکت های سازنده اورفرز نجاری

مطلب مفیدی برای شما بود ؟ پس به اشتراک بگذارید برای دوستانتان

عباس جمالی

281 مطلب منتشر شده

کارشناس و متخصص صنعت چوب و مبلمان/نویسنده و مدرس رشته طراحی و تولید مبلمان

درباره این مطلب نظر دهید !

ثبت نام کلاس‌های حضوری آموزشگاه