راه اندازی یک کارگاه خراطی چوب

عنوان آموزش : مهارت خراطی چوب

ساختمان چوب به گونه ای می باشد که اگر با ماشین خراطی به صورت مدور استوانه و مخروطی و به طور عامیانه گرد تراش دهیم امواج،نقوش و الیاف ناشی از فیبر ها و اآوندها و پونکتواسیون‌ها و حلقه‌های سالیانه چوب و همچنین تشکیل چوب و بهاره و تابستانه و اختلاف زیبای چوب برون و درون طوری کنار هم قرار می گیرند که یک تابلو نقاشی چوبی را تشکیل می دهند.پس دقت کنید استفاده از تنوع رنگ های طبیعی چوب با چسباندن قطعات کم ضخامت و تشکیل یک قطعه بزرگ تر که حجم کار مورد نیاز خراطی شما را پاسخ گو باشد.بنا به سلیقه و خلاقیت ارزش کار را تا چندین برابر بالا می برد

این نوع تولید کردن مخصوصا اگر با صرفه جوبی و استفاده از چوب های باقی مانده کارگاه چوب بری باشد هزینه تولید را برای سازنده کم تر می کند.با توجه به نوع تولید ،امکانات،فضای کارگاهی،ابزار ،ماشین الات و نیروی انسانی را تعیین می کنیم.

خراطی به وسیله ماشین آلات خراطی رو میزی،خراطی پایه دار،کپی تراش خراطی و ماشین خراطی اتوماتیک(c.n.c کنترل نامبر کامپیوتر) انجام می شود

ماشین خراطی رو میزی:این ماشین با برق خانگی(تکفاز) کار می کند که فضای کمی در کارگاه خانگی یا کارگاه های تولیدی را می گیرد که بیشتر در ساخت تولیدات کوچک و ظریف مانند قطعات اسباب بازی،ساخت بشقاب،کاسه،قندان،لیوان و … استفاده می شود

خراطی ساده پایه دار:این ماشین در دو نوع تکفاز و سه فاز در بازار وجود دارد و یکی از ماشین های عمومی کارگاه صنایع چوب مانند گندگی،نواری،رنده، اره محموعه می باشد.دقت داشته باشید در این ماشین کار با مغارهاي دستي مخصوص خراطي انجام ميشود و ماشین، تنها چوب را براي خراطي مي چرخاند و عملیات فرم دهي دستي انجام ميگیرد

با توجه به تولید انبوه مثلا 1000عدد پایه مبل یا صندلی یا هر قطعه ای از سازه های چوبی که نیاز به گرد شدن دارد،ماشین خراطی رو میزی و ساده پایه دار مقرون به صرفه نیست تا قطعات را تولید کنید پس بهتر است از ماشین کپی تراش یا ماشین c.n.c استفاده کرد.بیشتر کارخانجات بزرگ و کارگاه های تولید انبوه صنایع چوبی برای خراطی قطعات زیاد از ماشین کپی تراش  که در نوع خارجی تراش که سطوح خارجی قطعات را تراش می دهید یا داخلی تراش که داخل قطعات چوبی را تراش می دهد استفاده می کنند

کپی تراش به دو صورت وجود دارد که در نوع اول یك قطعه به عنوان مدل یا نمونه به ماشین بسته  و تیغه به صورت دستی بر روی مدل حرکت داده شده و قطعه کپی می شود.
در نوع دوم یك نمونه از چوب خراطي شده به ماشین بسته ميشود و ماشین خود، به طور خودکار یك یا چند قطعه را مانند نمونه ميتراشد؛ و از این رو کپي تراش نامیده ميشود که در این نوع ماشین، دستور یا فرماني که براي اجراي عمل کپي تراش به ماشین داده ميشود، هم ميتواند دستي باشد و هم اتوماتیك

اجزای ماشین خراطی:این از بدنه،الکتروموتور،مرغک،کلید روشن و خاموش،چهارنیش،چهار نظام،تکیه گاه ماشین تشکیل شده  است که در خرید ماشین خراطی باید به تمام ویژگی های اجزای آن دقت کرد

ماشینهای خراطي، داراي الکتروموتور سه فاز می باشند و اگرچه با الکتروموتورهاي تك فاز نیز مي توانند کاربرد داشته باشند، ولي در اثر فشار زیاد در هنگام کار ميایستند و انجام کار سنگین با آنها غیر ممکن است؛به زبان ساده تر،خراطي چوب هاي با قطر زیاد با آنها قابل اجرا نیست.باتوجه به اینکه چوب هایي با قطرهاي مختلف خراطی می شوند، لازم است که دور ماشین خراطي نیز نسبت به قطر چوب تنظیم شود یعنی باید هرچه قطر چوب بیشتر باشد،تعداد دور کمتر باشد و برعکس استفاده از چرخ تسمه هاي پله اي یا پولي هاي تبدیل دور به همین منظور است.این پولي ها اغلب داراي چهار پله بوده و درنتیجه چهار دور مختلف را براي ماشین تأمین ميکنند پس ميتوان چوب هاي با قطرهای مختلف را خراطي و پرداخت نمود. یکی از چرخ تسمه ها به الکتروموتور متصل است، و دیگری که به صورت مخالف آن قرار گرفته به انتهای سه نظام؛ به عبارت ساده تر بزرگترین پله ی پولي الکتروموتور، مقابل کوچكترین پولي سه نظام قرار گرفته است

بعضي از ماشین هاي خراطي، طوري ساخته شده اند که ميتوان روي آن یك سه نظام یا چهارنظام، شبیه سه نظام هاي ماشین تراش نصب کرد تادر کارهاي خاص بتوان از آن استفاده نمود و چوب نیز ميتواند به طریقي خاص داخل آن قرار گیرد. مرغك چهار نیش نیز در طرف چپ ماشین خراطي (طرف الکتروموتور) قرار دارد، که در یك سر چوب فرو رفته آنرا ميگرداند، و مانع از هرز گردي چوب ميشود که در برخی از ماشــین های خراطی به جای چهارنیش،سه نیش دارند.

مرغك در طرف راست ماشین خراطي قرار گرفته و تقریبا داراي سری مخروطي شکل است. مرغك مانند چهار نیش عمل کرده و در سر دیگر چوب فرو میرود؛ اما به خودي خود حرکتي نداشته و هنگامي که چوبي به ماشین بسته و محکم شد با چرخش چهار نیش ميچرخد.مرغك روی پایه ای مستقر است که کفی کاملا صیقلی داشته و میتواند روی ریل صیقلی بدنه ی ماشین حرکت کشویی داشته باشد. با توجه به این قابلیت میتوان چوب هایی با طول های متفاوت تا جایی که ریل صیقلی اجازه بدهد را خراطی نمود

مغار خراطی: طول دسته ی مغارهاي خراطي طبق استاندارد بین الملی در حوزه ایمنی و بهداشت کاری بلندتر باید باشد تا بتوان مغار با دو دست گرفته و عمل اهرم کردن با توجه به بلندتر بودن
طول دسته بهتر انجام گیرد.انواع مختلفی از مغار های خراطی وجود دارد که فرم تیغه از نظر بدنه یا تیز کردن نوك مغار با مغارهاي معمولي تفاوت دارد در واقع هر مغار وظیفه ی مشخصی و معینی دارد.

به طور مثال به تصویر زیر دقت کنید که برای تراشیدن و صاف کردن قسمت های خارجی*قسمت های قوس دار*شکل دادن خارج و داخل قوس های که انحنا آن به طرف راست باشد*پرداختکاری قوس های مقعر داخل کار*شکل دادن خارج و داخل قوس هایی که انحنا آن به طرف چپ باشد استفاده می شود

انواع مغار خراطی از نظر فرم و کاربرد

مغار گلویی:در سه اندازهی باریك، متوسط و پهن (از نظر عرض) موجود بوده و فرم بدنه ی آن تقریباً نیم گرد بوده و در سرتاسر آن نیز یکسان ميباشد یعني مقطع آن تقریباً به شکل نیم دایره است. نوع پهن این مغار، در اولین مرحله ی خراطي کاربرد دارد؛ یعنی به وسیله ی آن ميتوان چوب با مقطع مربع یا چندضلعي را گرد کرد و نوع متوسط و باریك این مغار براي فرم دادن قسمت هاي مختلف قابل استفاده است

مغار مورب:در دو نوع مورب و مورب تخت موجودند. این دو نوع مغار مورب از نظر فرم بدنه یك شکل بوده و فقط از نظر تیز کردن متفاوتند یعنی نوع مورب تخت آن از یك طرف و  مانند مغارهاي معمولي تیز میشود (البته با سر مورب) و براي صاف و مسطح کردن قسمت هایي در چوب در صورت نیاز به کار ميرود.براي صاف کردن و همچنین فرم دادن بعضي قسمت ها به کار برده مي شود مثلا در قوسهاي محدب.بعضي از استادکاران قدیمي از سوهان هاي تخت مستعمل یك مغار همه کاره میسازند یعنی از همین یك مغار، براي تمام کارهاي خراطي استفاده کرده و نیازي به مغارهای دیگر ندارند

مغار نیم گرد: این مغار یك طرفه تیز ميشود و براي بعضي قسمتهایي که باید فرم داده شود (قوسهاي مقعر) کاربرد دارد؛ از نظر فرم شبیه مغارهاي مورب است ولي سر آن به صورت گرد تیز
ميشود

مغار نیزه ای:این نوع مغار به  فرم تنه ی ساده ای داشته اما سر آن شبیه نیزه تیز ميباشد، که براي برش و تقسیم بندي چوب در حال کار از آن استفاده ميشود. در ضمن براي ایجاد اختلاف سطح و پله روي چوب نیز به کار ميرود

نکات ایمنی مهم کار با دستگاه خراطی

از پوشیدن لباس کار گشاد خودداری کرده و موهای خود را حتی الامکان کوتاه نگهداری و قطعات زینتی دست خود مانند انگشتر و ساعت و … باز کرده*از ماست تنفسی و گوشی حفاظتی و ماسک ایمنی مخصوص خراطی استفاده کنید

نکته بسیار هنگام این است حتما مغار را با دست خود گرفته و مغار را حتما روی تکیه گاه قرار و حرکت دهید

سعی کنید از ماشین خراطی که مکنده دارد استفاده کنید و دقت کنید قطعات ماشین محکم در محل خود مستقر باشند و مواظب اچار سه نظام باشید تا که روی آن جا نمانده باشد چون در اثر روشن کردن ماشین پرتاب شده و خطرناک خواهد بود و نکته اصلی که در مغار باید توجه کنید این است که از مغارهای تیز استفاده کنید و دسته چوبی انها بدون ترک و شکستی باشد.

قبل روشن کردن ماشین قطعه کار باید بین دو مرغک را حرکت دهید تا اطمینان داشته باشید که به تکیه گاه برخورد نمی کند و از استحکام قطعه بین دو مرغک اطمینان حاصل کتید

قطعه چوب در حال دوران را با دست لمس نکنید و در پایان خراطی دستگاه را تمیز کرده و طبق چک لیست کارگاه دستگاه خراطی را با برنامه سرویس کنید