آشنایی با انواع سوهان و چوب ساب

آشنایی با انواع سوهان و چوب ساب

در تولید انواع مبلمان چوبی منزل ابتدا گرده‌بینه یا الوار در طی مراحل تولید به قطعات و اجزای مختلف تبدیل می شود؛در طی این مراحل علاوه بر ابزار برش و تسطیح چوب شامل انواع اره‌ها و رنده‌ها وسایل دیگری نیز که بتوان با آن چوب را به شکل دلخواه درآورد به انواع سوهان و چوب ساب نیاز داریم.سوهان و چوب ساب ابزاری برای تراشیدن سطوح مقعر و محدب و همچنین قطعات فرم‌دار مورد استفاده قرار می گیرند.

سوهان و چوب ساب دارای بدنه و دسته هستند که بدنه از:آج،ضخامت،طول،دنباله و مقطع تشکیل شده است و دسته که جهت گرفتن سوهان یا چوب ساب مورد استفاده قرار می‌گیرد ممکن از جنس فلزی،پلاستیکی یا چوبی باشد.حتما دقت کنید شکل دسته به گونه‌ای باشد که با پستی و بلندی کف دست هماهنگ و منطبق بوده و طوری که دست احساس راحتی داشته باشد و از خستگی زود هنگام و تاول جلوگیری کند.

نکته‌ای که در هنگام خرید چوب ساب و سوهان باید دقت کنید،اندازه تعداد آج آنها می‌باشد.سوهان به زبری و نرمی با توجه به آج در یک سانتیمتر طول تقسیم شده و با شماره‌های 00-1-2-3-4-5-6-7-8 که نمره دو صفر یعنی زبرترین و نمره هشت یعنی نرم ترین در بازار عرضه میشود و اما چوب ساب به زبری و خشنی با توجه به تعداد آج در یک سانتیمتر مربع تقسیم شده و اگر تعداد کمتر از 10 باشد چوب ساب خشن و اگر بین 9تا12 باشد چوب ساب متوسط و اگر بین 13تا18باشد چوب ساب زبر نام برده میشود.دقت کنید هرچه حجم باربرداری و تراشیدن بیشتر باشد از سوهان و چوب ساب خشن و هرچه حجم باربرداری و تراشیدن کمتر باشد از سوهان و چوب ساب ظریف و زبر استفاده میکنیم.

در هنگام سوهان یا چوب‌ساب کاری احتمال دارد تراشه یا براده‌های چوب در بین آج‌ها قرار گیرد و آج هارا پر کنند و در نتیجه سوهان بر روی قطعه چوب سر می خورد و برای رفع این مشکل در هنگام کار یا پایان کار با برس مویی(نه برسی سیمی)سوهان و چوب ساب را تمیز کنید.بعضی چوب‌ها دارای مواد صمغی و روغنی هستند و اگر براده آنها گیر کند با برس مویی از بین نمی رود و برای رفع این مشکل سوهان و چوب ساب داخل آب جوش یا در معرض بخار آب قرار دهید تا پاک شود و در نهایت با برس مویی کامل ذرات را از بین ببرید و برای اینکه سوهان و چوب‌ساب زنگ نزد یک تکه پارچه را به گازوئیل یا نفت آغشته کنید و به آنها بزنید.سوهان و چوب ساب را مانند مغار در کیف نگه دارید و در کشو یا جعبه ابزار روی هم دیگر قرار ندهید چون آج آنها از بین میرود.

برای سوهان یا چوب‌ساب کاری ابتدا بر اساس نوع کاری که می‌خواهید انجام دهید سوهان و چوب ساب انتخاب کنید که شامل آج یک طرفه و آج دو طرفه و آج مایل در بازار عرضه می شود انتخاب کنید.قطعه کار را به میز کار محکم کنید و ارتفاع قطعه را هنگام بستن به گیره میزکار تنظیم نمایید.ارتفاع استاندارد فک گیره تا آرنج باید 5 الی 8 سانتیمتر باشد.

برای هدایت بهتر چوب ساب و سوهان روی قطعه کار ابتدا دسته چوب‌ساب و سوهان را در دست راست گرفته طوری که انگشت شست روی دسته و چهار انگشت دیگر قسمت پایین دسته را گرفته باشد و با کف دست چپ انتهای چوب ساب یا سوهان را روی قطعه کار حرکت دهید.نکته‌ای که من همیشه مشاهده می‌کنم نجاران به طور صحیح کنار گیره نمی ایستند.اصول ایستادن و سوهان کاری در کنار گیره به این صورت است که پای چپ به اندازه طول چوب‌ساب و سوهان تحت زاویه 30درجه نسبت به محور گیره جلوتر از پای راست و پای راست تحت زاویه 75 درجه با محور گیره قرار گرفته باشد.این نحوه ایستادن باعث می شود کمتر احساس خستگی کنید.

سوهان و چوب‌ساب نیم گرد یا نیم تخت:از این نوع به منظور پرداخت و براده برداری قطعات مبلمانی که محدب و مقعر هستند استفاده می شود.

سوهان و چوب‌ساب تخت:از این نوع جهت پرداخت و براده‌برداری قطعات مسطح استفاده می شود.

سوهان و چوب‌ساب گرد:از این نوع برای ساییدن،پرداخت و گشاد کردن سوراخ‌های گرد و بیضی،شیارهای قوس دار و غیره استفاده میشود.

سوهان و چوب‌ساب دم موشی یا قاشقی:از این نوع بیشتر در جاهایی استفاده میشود که از نوع‌های قبلی نمی توان استفاده کرد مثل اکثر قوس‌های داخلی و خارجی و بیشتر در پیکرتراشی و منبت‌کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سوهان سه گوش و چهار گوش:از این سوهان برای تیز کردن دندانه تیغه اره و همچنین فرم دادن شیارهای کنگره‌ای و مثلث شکل استفاده می شود و از سوهان چهار گوش برای سوهان‌کاری و براده‌برداری سوراخ‌های چهار گوش یا شیارهایی که به صورت زاویه قائمه در اماده‌اند استفاده می شود.

سوهان و چوب‌ساب رنده‌ای:این نوع جدیدا وارد بازار ایران شده است اما جنس این ابزاری که در ایران هست بعد از بررسی بنده متوجه شدم که در نجاری زیاد دوام نمی آورد اما در کل از این سوهان و چوب‌ساب جهت پرداخت سطوح بزرگ مانند روی الواری ماسیو استفاده میشود و نکته قابل توجه این ابزار در این است که هنگام باربرداری خرده‌های چوب داخل آج‌ها نمی‌ماند بلکه  میان آج‌ها خالی می‌باشد و از سمت دیگر سوهان بیرون می ریزد و به راحتی و خیلی سریع می توان چوب‌ساب و سوهان کاری را انجام داد.

سوهان و چوب‌ساب سردریلی:این نوع سوهان و چوب‌ساب را وبسایت نجارکوچک به طور جداگانه در مورد آنها مقاله نوشته است که اگر مطالعه نکردید اینجا کلید کنید.

منبع:وبسایت نجارکوچک