بررسی چوب درختان سوزنی برگ و پهن برگ

بررسی چوب درختان سوزنی برگ و پهن برگ

نویسنده:عباس جمالی (کارشناس و متخصص رشته صنعت چوب و مبلمان)

درختان را به دو دسته سوزنی برگ و پهن برگ تقسیم می کنند.اکثر درختان سوزنی برگ در فصل پاییز برگ ریزان ندارند به آنها درختان همیشه سبز می گویند و درختان پهن برگ اکثرا برگ ریزان دارند،خزان کننده می نامند.همچنین نظر به اینکه چوب اکثر گونه های سوزنی برگ نرم است و نسبت به پهن برگان جرم مخصوص پایین تری دارند به آنان درختان نرم چوب و به پهن برگان که اغلب دارای چوب سخت هستند سخت چوب می گویند ولی این وجه تمایز عمومیت ندارد و چوب بعضی از پهن برگان مانند صنوبر نرم تر از چوب سوزنی برگان است.

پهن برگان به دلیل داشتن تنوع رنگ و نقوش زیبا و همچنین داشتن مقاومت مکانیکی بالا در تولید مبلمان و انواع سازه های چوبی بیشتر استفاده می شود و از طرف دیگر پهن برگان پس از رنگ آمیزی(کیلر،پلی استر) نمای زیباتری را ایجاد می کنند و در صنایع روکش گیری و تخته لایه کاربردشان بیشتر است.

از آنجایی که سوزنی برگان نرم چوب اند به راحتی اره و رنده می شوند و در مکان های مرطوب مناسب تر و مقاوم تر از پهن برگان است به همین منظور در ساخت درب و پنجره و خانه های چوبی کاربرد بیشتری دارندو همچنین به دلیل داشتن الیاف بلند در کاغذ سازی مناسب تر هستند

یکی از عیب های عمده سوزنی برگان وجود تعداد زیادی گره است که در بعضی مواقع زیبایی و مقاومت محصولات چوبی را کاهش می دهد و با وجود صمغ رنگ آمیزی آنها با مشکل همراه می شود.

تصویر زیر ترکیبات شیمیای چوب

اجزای تشکیل دهنده چوب پهن برگان و سوزنی برگان

الف:چوب پهن برگان

ساختمان چوب پهن برگان پیچیده تر از ساختمان سوزنی برگان است و از سلول های مختلف با وظایف گوناگون و ساختمانی متفاوت تشکیل شده است با توجه به همین پیچیدگی،خشک کردن چوب پهن برگان دشوار تر از چوب سوزنی برگان است.

تصویر زیر ساختمان چوب بلوط و کاج

آوند ها:سلول های کشیده ای هستند که در جهت طولی ساقه درخت قرار گرفته اند و تقریبا استوانه ای شکل هستند که در یک یا دو انتها مانند قلم نی تراشیده می باشند و وظیفه انتقال آب و املاح از ریشه به طرف تاج درخت را دارند

فیبرها:قسمت زیادی از چوب پهن برگان را فیبر تشکیل داده است و قطر آنها کم و طول زیاد دارند،فیبر ها در انتها بسته اند و جدار سلول آنها ضخیم است و وظیفه آن تامین مقاومت مکانیکی چوب است

پارانشیم ها:به صورت طولی و عرضی(پرده های چوبی)دیده می شوند.پارانشیم های عرضی که به پرده های چوبی معروف اند نقش پود را در بافت چوبی ایفا می کنند و وظیفه ذخیره مواد غذایی را بر عهده دارند

ب:چوب سوزنی برگان

ساختمان سوزنی برگان ساده تر از چوب پهن برگان است و از سلول های ساده تری که چندین وظیفه ساختمانی و زیستی را به عهده دارند تشکیل شده است.توجه داشته باشید برگ های این نوع درختان در بعضی از گونه ها پهن برگ است و عمومیت کلی ندارد.

تراکئید:سلول های طویلی هستند که در جهت راستای درخت قرار گرفته اند و میان تهی می باشند که وظیفه هدایت شیره خام از ریشه به طرف تاج درخت را بر عهده داشته و جداره سخت آن ها نقش مقاومت مکانیکی چوب را دارد

پارانشیم ها:پارانشیم های طولی و پره های چوبی نیز مانند پهن برگان است و کانال رزینی به شکل لوله هستند که محل دفع مواد زائد(صمغ،تربانتین،رزین)می باشد

چوب واکنشی و چوب فشاری چیست؟

معمولا در قسمت های خمیده تنه و قسمت فوقانی و زیرین شاخه های درخت چوبی تشکل می شود که خصوصیات آن با چوب نرمال کاملا فرق دارد که در گونه چوب های سوزنی برگ به چوب فشاری و در گونه چوب های پهن برگان به چوب کششی معروف است

چوب کششی(پهن برگان):در قسمت فوقانی تنه خمیده و شاخه های درختان پهن برگ تشکیل می شود و از خصوصیات بارز آن این است که هنگام بریده شدن به خصوص در چوب های مرطوب چوب به شکل کرکدار تبدیل می شود و در نتیجه اره کشی آن بسیار سخت است

به تصویر زیر دقت کنید،درخت به طرف پایین انحنا داشته است و چوب نرمال در قسمت پایین قراردارد

چوب فشاری(سوزنی برگان):در قسمت زیرین تنه خمیده و شاخه درختان سوزنی برگ به وجود می آید و معمولا دارای دوایر رویش سالیانه،عریض تر از دوایر رویش سالیانه چوب نرمال است

به تصویر زیر دقت کنید،چوب نرمال در قسمت فوقانی و چوب فشاری در قسمت تحتانی دیده می شود و درخت به طرف پایین انحنا داشته است

منبع:سایت نجارکوچک