اورفرز یکی از پرکاربردترین دستگاه های صنایع چوب است و این دستگاه را تقریبا در تمامی کارگاه های صنایع چوب قابل مشاهده است. نسل قدیمی تر اورفرز،فرز میزی یا فرز صندوقی و نسل جدید آن ها دستگاه های cnc تراش چوب می باشد. با تفکر در همین قسمت می توان به این نتیجه رسید که کاربرد اور فرز بسیار گسترده تر از چیزی است که تا به حال به آن فکر میکردیم. فرزها در دونوع میزی و دستی موجود می باشند که ما در این مقاله اورفرز دستی را بررسی می کنیم. دستگاه اورفرز در دو نوع پایه ثابت دستی و پایه نفوذی عرضه می شود، تنها تفاوت این دو زمان شروع کار و فرو رفتنِ تیغهی دستگاه داخل چوب میباشد، در اورفرز ثابت هنگام فرو بردنِ تیغهی فرز داخل چوب باید پایه را با زاویه نسبت به سطحِ قطعه کار نگه داشته و کمکم تیغه را داخل چوب فرو برده تا پایهی دستگاه به طور کامل روی سطح چوب قرار بگیرد اما در نوع نفوذی موتور دستگاه به همراه شفت و تیغه از پایه جدا شده و میتوان ابتدا پایهی دستگاه را روی سطح چوب قرار داد. سپس با سوار کردنِ دستگاه روی پایه و روشنکردنِ موتور دستگاه و فشار دادن آن به سمت پایین، تیغهی دستگاه نیز به آرامی وارد قطعه کار میشود.
از طرف کارخانه تولید کننده دستگاه، یکسری شابلون و تجهیزات کمکی همراه با اورفرز موجود می باشد که این تجهیزات برای بهکارگیری اور فرز در شرایط مختلف برای دستگاه شما طراحی شدهاند و شما میتوانید با استفاده از این لوازم کمکی هر ایدهای را اجرا کنید.
اورفرز یکی از دستگاه های قابل حمل و مورد علاقه کابینت سازان، نجارها، تولید کننده های مبل، معرق و منبت کار و به طور کلی همه شغل هایی که با چوب سروکار دارند می باشد.از لحاظ ظاهری تمامی اورفرزها تقریبا دارای ساختار یکسانی می باشند که در مدل های مختلف از لحاظ امکانات و قابلیت های آن دستگاه اختلافات جزئی دارند.مثلا در بعضی دستگاه ها از دو دسته برای هدایت استفاده شده و در بعضی دستگاه ها از یک دسته استفاده شده، همچنین در ائرفرز انگشتی از هیچ دسته ای برای هدایت استفاده نشده است. در تمامی مشاغل گفته شده روش استفاده از این دستگاه یکسان است ولی با توجه به کاربرد از تیغه های مختلف استفاده می شود،تیغه های اورفرز در شکل های مختلف و بسته به کاربرد و نوع استفاده در دسترس هستند. باتوجه به تیغه های بسیار زیاد برای اورفرز و وجود شابلون ها همراه بادستگاه و شابلون هایی که می توانید خودتان درست کنید، اورفرز را به ابزاری محبوب و کاربردی تبدیل کرده است.
معمولا اورفرز با دست در مسیر مورد نظر حرکت می کند و شیار، ابزار و نقش مورد نظر را ایجاد می کند. در مواردی نیز اورفرز به میز مخصوص خود و یا میزهای خویش ساز کارگاهی متصل شده و امکان استفاده از فرز میزی را فراهم می کند با این کار دستگاه ثابت شده و باعث آزاد شدن دو دست برای گرفتن قطعه کار یا کار روی قطعه می شود.زمانی که اورفرز روی میز ثابت شده است، قابلیت نصب تیغه هایی وجود دارد که در حالت معمولی نیست و نمی توان با آن کار کرد.این روش استفاده زیادی در ساخت اتصالات چوبی با اورفرز را دارد. همچنین اگر قطعات کوچک باشند و نتوان اورفرز را روی قطعه حرکت داد از این روش استفاده می شود، در این حالت قطعه چوب مورد نظر در دست محکم می شود و به سمت تیغه دستگاه تکیه داده می شود و فرم تیغه به شکل معکوس روی چوب پیاده می شود.
در تمامی دستگاه ها کلیدی برای روشن و خاموش کردن دستگاه وجود دارد که در برخی از مدل ها دیمر دار و برخی معمولی است.منظور از دیمر، کلید تنظیم سرعت است و از آنجایی که بهترین حالت برای استفاده از این دستگاه حالت دور بالا می باشد، لذا باید از تمامی توان دستگاه برای چرخش استفاده گردد.
اورفرز ها در بازار ایران با تنوع زیادی موجود می باشند که مهم ترین برند ها عبارتنداز:
اورفرز دیوالت، اورفرز بوش، اورفرز ماکیتا، اورفرز توسن، اورفرز رونیکس، اورفرز DCA، اورفرز هیوندای، اورفرز متابو و… که با قیمت های مختلف در بازار موجود هستند.هرکدام از این برندها با قیمت و ویژگی های متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند.
فرزها به چند دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
- اورفرزهای پایه متحرک
- اورفرزهای پایه ثابت
- اورفرزهای پلانجر
- فرز مشتی
کاربردهای اورفرز در نجاری
رایج ترین و پرکاربردترین استفاده اورفرز ابزار زنی و شکل دادن به لبه های قطعه کار است.اساتید نجاری با استفاده از تیغه های اورفرز طرح های مختلفی را برای لبه کار ایجاد می کنند.تنوع این تیغه ها بسیار زیاد است که از سبک سنتی تا مدرن موجود می باشد.
یکی دیگر از کاربرد اورفرز که در بین نجارها بسیار مرسوم است، ساخت اتصالات چوب است.با استفاده از تیغه های مخصوص اتصالات، امکان ساخت و ایجاد فرم ها،طرح ها و اتصالات زیبا و خاص بدون نیاز به تجهیزات پیشرفته مانند دستگاه cnc یا مولدر را بر روی چوب دارید. البته قابل ذکر است که ساخت اتصالات با اورفرز برای کارگاه های کوچک و خانگی مناسب است و از این دستگاه کوچک نمی توان انتظار اجرای اتصالات در تیراژ بالا داشت.
کاربرد بعدی اورفرز مربوط به حکاکی و ایجاد شیار بر روی چوب است. با استفاده از اورفرز، قالب و شابلون های مختلف می توان طرح های متنوعی را ایجاد کرد.
با استفاده از اورفرز امکان باربرداری یکنواخت از سطح چوب فراهم می شود.با گسترش استفاده از اسلب های چوبی یکی از اقدامات لازم کف تراشی اسلب می باشد، که اساتید صنایع چوب بخاطر کم بودن تجهیزات و در دسترس نبودن دستگاه cnc و کمبود وقت، با استفاده از شابلون های دست ساز،اورفرز دستی و تیغه های پرداخت سطح اسلب را پرداخت و یکنواخت می کنند.
کاربرد دیگر اورفرز در کارگاه های صنایع چوب مربوط به برش چوب با استفاده از تیغه های مخصوص برش می باشد. با اورفرز و تیغه های برش امکان برش چوب به صورت خط صاف، منحنی و دایره ای وجود دارد.
تیغه های اورفرز
تیغه های اور فرز به دو دسته تقسیم می شوند، دسته اول تیغه های مخصوص لبه های چوب و ابزار زنی می باشد(کپی تراش).دسته دوم نیز تیغه های مخصوص خالی کردن چوب و اجرای اتصالات است. تیغههای کپیتراش دارای یک بلبرینگ در قسمت انتهای تیغه هستند که روی لبهی قطعه کار به حرکت درآمده و تیغه را به سمت جلو هدایت میکنند. از تیغههای کپیتراش همچنین به منظور تولید قرنیزها نیز استفاده میگردد. در صنعت چوب تیغههای بسیار زیادی برای اجرای اتصال چوب تولید شدهاند. گاهی این تیغهها بهصورت تک و در بیشتر موارد بهصورت دوتایی یا بیشتر تولید میشوند. از این دست تیغههای اتصال چوب میتوان به ست تیغه فاق و زبانه، تیغ اتصال پروانهای، تیغ اتصال ۵ دندانه (شانهای)، تیغ اتصال انگشتی، تیغه اتصال کام و زبانه، اتصال ۹۰ درجه، اتصال پروانهای و … اشاره کرد.
بازدهی بالای اورفرز در گرو استفاده درست و نگهداری از تیغه ها می باشد.یکی از راه های نگه داری تیغه ها، ساخت جعبه چوبی و قرار دادن آن ها درجعبه است.قرار دادن تیغه ها در جعبه مناسب و به صورت یک جا باعث طول عمر آن ها می شود. همچنین جعبه باید به نحوی باشد که پس از قرار دادن تیغه در آن، لبه تیغه ها هیچگونه برخوردی باهم نداشته باشند. استفاده از تیغه های زنگ زده، کندشده و تیغه هایی که برندگی خود را ازدست داده اند باعث خراب شدن قطعه کار می شود.
بخش های مختلف اورفرز
بعد از موتور، گیربکس و کلید پاور که در تمامی اورفرزها مشترک است، یکی از مهم ترین قسمت های اورفرزکولت (Collet) می باشد، به این قسمت ابزار گیر نیز میگویند که وظیفه آن نگهداری تیغه اور فرز است. برای نصب تیغ داخل کولت ، پایه تیغ را در داخل کولت قرار داده و با چرخاندن مهره مربوطه (معمولا توسط آچار های خود دستگاه)، پایه در جای خود تثبیت می شود. باید توجه داشت که تیغ به خوبی در محل خود محکم شده و قبل از روشن نمودن دستگاه از جایگذاری دقیق و عدم جابجایی تیغ اطمینان حاصل شود. کولت بسیاری از اور فرزهای کوچک قابلیت بستهشدن تیغههایی با قطر حداکثر ۶ میلیمتر را دارا هستند. این در حالی است که بعضی دیگر از دستگاههای اور فرز دارای کولتهای بزرگتر بوده و میتوان تیغههایی با قطر بیشتر را روی آنها نصب کرد.
قسمت بعدی دستگاه که اهمیت بالایی دارد، تیغه های اورفرز است.تیغه ها باتوجه به کاربردشان از تنوع زیادی برخوردار هستند و نکته مهم فقط شناسایی تیغه مناسب مطابق نقشه را خریداری و بر روی دستگاه نصب کنیم.
از دیگر قسمت های دستگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موتور
- بدنه
- زغال
- کلید پاور
- دیمر(در بعضی مدل ها وجود دارد و دربعضی مدل ها وجود ندارد)
- کلید قفل کن شفت(جهت تعویض تیغه)
- دسته ها
- کفی
نویسنده متن:سجاد باقری(کارشناس سازههای چوبی)
نجارکوچک پیشنهاد می کند جهت تکمیل شدن فرایند آموزش،مطالب زیر را مطالعه بفرمایید
مقاله تیغه های مخصوص اور فرز نجاری و کاربرد آنهااینجا کلیک کنید
مقاله آموزش جامع کار با اور فرز نجاری اینجا کلیک کنید
فیلم آموزش تخصصی ساخت اتصالات چوبی با اور فرز نجاری اینجا کلیک کنید
سلام. لطفا در مورد نحوه کار با هرکدام از انواع اوور فرز و فرز و نفوذی و … توضیح بفرمایید. لطفا نوع مناسب برای کارگاه خانگی را به همراه مدل توضیح بفرمایید. متشکرم
پینگ بک :معرفی 10 اور فرز نجاری برتر در سال 2019 | نجار کوچک
سلام . پیشنهاد شما برای سایز شافت تیغ های اور فرز چیه ؟
با تشکر فراوان
سلام.مبدل استفاده کنید