چگونه چوب را خم کنیم؟

خرداد 5, 1397
ارسال شده توسط
آموزش نجاری، تصاویر

روش های مختلف خم کردن چوب

اغلب مبلمانی که از قطعات خم شده برخوردار هستند به صورت چوب و تخته های یک تکه می باشند و در بعضی از کارخانه های تولید مبلمان سینمایی و سالن سخنرانی از صنعت تخته لایه جهت لایه لایه کردن چوب و در انتها داخل قالب قرار داده و در نهایت یک قطعه از صندلی یا هر نوع سازه ای را با روش لایه لایه کردن چوب ،خم و تولید می کنند.روش ها مختلفی برای خم کردن چوب به کاربرده می شود که هر کدام آنها مزایا و مضرات خود را دارا می باشد.در این پست نجارکوچک روش های مختلف خم کردن چوب را معرفی می کند تا متوجه شوید که کدام روش مناسب پروژه شما می باشد.

نکته اول:رطوبت چوب

برای تولید قطعات قوس دار معمولا از چوب خشک شده(MC=12%)استفاده می کنند اما در بعضی از روش های خم کردن حتما باید رطوبت چوب(MC)افزایش داده شود،چون چوب با جذب رطوبت واکشیده و نرم می شود و در بعضی مواقع باید دمای چوب نیز بالا رفته و قدرت چوب را کاهش دهد تا به راحتی در قالب خم کنیم.شاید به این فکر کنید که چوب خشک بوده و حال خیس است،چگونه آن را خشک کنیم؟سه حالت رطوبت در چوب وجود دارد.اولی آب”نهادی”است که در مولکول های سلولی چوب وجود دارد حتی اگر چوب خشک شده باشد.دقت کنید حذف این رطوبت امکان پذیر نیست چون نمی توانیم چوب را تا صفر درصد رطوبت خشک کنیم ودر غیر این صورت چوب به خاکستر تبدیل می شود.دومین آب”آغشتگی”است که در دیواره سلولی چوب قرار دارد که هنگام خشک کردن چوب باید بادقت این رطوبت را خارج کرد در غیر این صورت معایب جبران ناپذیری در انتظار الوار خواهد بود.سومین آب”آزاد”است که به صورت بخار و آب در داخل حفره سلول های چوبی قرار گرفته که اگر هوا گرم یا خشک باشد سریع از چوب خارج می شود.

متخصصین رشته تکنولوژی چوب یک نقطه حساس رطوبتی به نام fiber saturation point را برای خود در نظر گرفتند زیرا در این نقطه مقاومت های چوب تغییر می کند و این یک مسئله بسیار مهم برای کم یا زیاد شدن خواص فیزیکی و مکانیکی چوب است.تعریف کلی از fsp این خواهد بود که اگر چوب را خشک کنیم،تمام آب آزاد آن خارج شود و فقط آب آغشتگی باقی بماند بیان می شود چوب در نقطه fiber saturation point(نقطه اشباع فیبر)است و حال چوب به MC=30% رسیده و باید به آن توجه کرد.

 

نکته دوم:محور خنثی(neutral axis)

دلیل شکست چوب در هنگام خم کردن”neutral axis”می باشد ومحور خنثی را با تکیه گاه و کمربند باید مهار کنیم.هنگامی که نیرو را وارد می کنیم تا چوب خم شود الیاف سطح L منفی در حال کوتاه شدن و الیاف سطح L مثبت در حال طویل شدن است و در نتیجه سطح L منفی در معرض فشردگی و سطح L مثبت در معرض کشیدگی قرار می گیرد و اگر نیرو بیشتر شود محور خنثی به به سطح L مثبت برخورد می کند و چوب می شکند.به تصویر زیر دقت کنید،اگر نیرو به سطح چوب اعمال نشود،الیاف چوب در حال تعادل است و به آن اصطلاحا neutral axis(محور خنثی)می نامند.

مانند تصویر زیر چندین قطعه نازک چوب برروی هم قرار می دهیم و در نهایت به آن نیرو وارد کنیم،ملاحظه می کنید که چوب ها به صورت پلکانی در می آیند و از این تغییر شکل متوجه خواهیم شد که در حالت خم شدن قطعات پدیده قیچی شدن و لغزش لایه ها بر روی یکدیگر نیز وجود دارد و باید در تولید به آن توجه کنیم.

 

نکته سوم:نوع چوب و جرم مخصوص

همان طور که می دانید تمامی چوب هارا نمی توانیم خم کنیم به این علت که اگر جرم مخصوص چوب زیاد باشد خم کردن چوب به سختی صورت می گیرد و نکته ای هم باید اضافه کنم که گره چه مرده چه زنده نباید در قطعاتی که می خواهید آنها را خم کنید وجود داشته باشد.بهترین چوبی که می توانید جهت تولید قطعات خم مبلمان استفاده کنید گردو آمریکایی می باشد و اگر می خواهید از چوب های بیشتر اطلاع پیدا کنید اینجا کلید کنید

***

با توجه به اینکه روش های زیادی برای خم کردن چوب وجود دارد تصمیم گرفتم به دو بخش تقسیم کنم که در این پست 3 روش را معرفی خواهم کرد و در پست های بعدی روش های دیگر نیز تدریس خواهد شد.

روش اول:خم کردن به روش جعبه بخار

جعبه بخار می تواند از چوب یا فلز ساخته شود که نجارکوچک توصیه می کند از نوع فلزی آن را بسازید.شاید در فیلم ها مشاهده کرده باشید از لوله های PVC نیز استفاده می کنند که این روش هم بسیار کاربردی برای کارهای ظریف می باشد.جعبه بخار باید دارای دو سوراخ باشد که یکی از آن در پایین که شلنگ ورودی بخار که ممکن از دیگ بخار را خودتان بسازید یا از کتری استفاده کنید و سوراخ دومی در بالا باشد که بخار اضافی از جعبه خارج شود.

نکته مهم و فوت کوزه گری این بخش این است که به ازای هر 2.5 سانت ضخامت باید 90دقیقه چوب داخل جعبه بخار باشد.

قالب یا شابلون را از قبل بسازید و بعد از زمان مشخصی که چوب داخل جعبه بخار قرار گرفته است آن را داخل شابلون قرار داده و سریعتر با گیره های مختلف آن را خم کنید تا مانند شکل شابلون شود.توجه کنید حداقل 12 ساعت باید داخل شابلون،پرس باشد.

روش دوم:خم کردن چوب به صورت لایه لایه

هنگامی که قطعه ای را می خواهید خم کنید اما ضخامت بسیار زیادی دارد و در دستگاه بخار اصلا نمی توان قرار داد؛بهترین عمل روش خم کردن به صورت لایه لایه است.در این روش چوب ها را با اره نواری یا اره میزی به صورت نازک برش می زنید و در نهایت بعد از اعمال چسب به قطعات و قرار دادن کنار هم داخل شابلون یا قالب قرار می دهید.حال که چوب نازک تر شده است اگر مایل باشید می توانید مقداری نیز در داخل جعبه بخار قرار دهید.

روش سوم:خم کردن به روش شیار زنی یا خط زنی

در این روش شیاری های بر روی سطح چوب ایجاد می شود و در نهایت منجر به خم،در همان قسمت شیار زده می شود.عمق شیار نباید زیاد باشد چون هنگام خم شدن چوب،ام دی اف،تخته لایه وغیره می شکند.فاصله شیارها از هم باید 1/3 سانتی باشد.

 

منبع:وبسایت نجارکوچک

نویسنده و پژوهشگر:عباس جمالی-کارشناس رشته صنایع چوب و مبلمان

 

برچسب ها:
درباره عباس جمالی

کارشناس و متخصص صنعت چوب و مبلمان/نویسنده و مدرس رشته طراحی و تولید مبلمان

36 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

  • سلام . من چوب الوار چهار تراش 5*5 خریدم به طول 3 متر. الان بعد از دوروز میبینم که خم شده .به قول معروف تاب برداشته . چیکار کنم صاف بشه . جهت اطلاع بگم که نجار چوب رو برای من از تنه درخت بریده. الان میخوام کارکنم چیکار کنم صاف بشه. ممنون از راهنماییتون.

    پاسخ
  • بازتاب: تکنیک‌های خم کردن چوب | نجار کوچک

  • سلام توفیق هستم میخوام یک قاب ائینه گرد100متری 10*5گرد درست کنم ایابا بخار شدنی راهنمای کنید باتشکر

    پاسخ

  • با سلام. اخیرا یه تخته چند لایه هایی هست که عین کره خم میشن و با چسب چوب آغشته میشن تا شکلشون رو حفظ کنن. پس از تحقیقاتی که کردم متوجه شده این کار احتمالا با تخریب لیگنین چوب که در واقع چسب طبیعی بین الیاف چوبه صورت میگیره. اولا از صنعتگران عزیزی که به تولید تخته های چندلا میپردازن خواش میکنم وارد این بازار هم بشن تا ما واردات این محصول در حال پرمصرف شدن رو خیلی زود متوقف کنیم. حالا من بیسواد یه کدی دادم شاید اشتباه باشه. از کارشناسان امر مثل همین عباس خان جمالی هم میخوام به این قضیه توجه کنن. سوالم هم اینه که عباس خان آیا یه حلال دم دستی مثل تینر واسه لیگنین وجود داره؟

    پاسخ

    • سلام.خم کردن چوب حدودا 24 روش دارد.که یکی از این روش ها خم کردن چوب با مواد شیمایی می باشد که به طور جامع در مورد این موضوع مقاله ای منتشز میکنیم

      پاسخ

    • اطلاعاتی در این مورد در سیستم ما ثبت نشده.اما خرید چوب مناسب لطفا به شهرک خاوران چوب فروشان در شهر تهران مراجعه کنید

      پاسخ

  • و پرسش بعدی ،من چون در کیش هستم و در اینجا رطوبت بالاست شما فرمودید که بعد از خروج از دستگاه بخار باید دما و رطوبت بیرون از دستگاه کمتر باشه آیا دمای محل زندگیه من با این رطوبت بالا از نظر شما مناسب برای این کار هست یا خیر

    پاسخ

  • سلام و درود بر شما
    ضخامت بدنه جعبه بخار چقدر باید باشد تا و اصولا چه اندازه ای برای طول عرض و ارتفاع باید در نظر بگیریم؟؟

    پاسخ

  • با تشکر از مطالب خوبتون
    تجربه من در ساخت جعبه بخار این بوده که به یک خروجی پایین ترین نقطه هم نیاز هست که به اصطلاح بلیدر یا درین گفته میشه و کارش اینه که کندانس حاصل از بخار رو از اون قسمت تخلیه کنیم

    پاسخ

  • سلام.من میخوام چوب چنار رو به ضخامت یک سانت خم کنم .آیا امکان پذیره؟

    پاسخ

  • سلام اگر امکان داره درمورد خشک کردن چوب نراد درخشک کن اطلاعاتی به من بدید ممنون میشم

    پاسخ

  • سلام
    برای خم کردن چوب به روش بخار ، آیا جایی رو میشناسید که گردو آمریکایی با قیمت و کیفیت مناسب داشته باشند ؟

    پاسخ

  • سلام . میخوام ی قطعه چوب ۳سانت در ۳سانت(مقطع مربع شکل. رو خم کنم برا پایه مبل از چه چوبی و کدوم روش استفاده کنم . اگر بخوام ی صفحه چوبی رو برا پشتش خم کنم چیکار کنم؟

    پاسخ

  • سلام
    برای خم کردن چوب به روش بخار شنیدم که احتیاج به مواد دیگری هم هست
    شما میدونید اون چه ماده ای هست که بهش میزنن ؟

    پاسخ

  • سلام
    ضمن عرض تبریک سال نو
    برای خم کردن چوب راش به ضخامت 15 میلیمتر با بخار، چقدر زمان نیاز است؟
    زمان قالبگیری چقدر باید باشد؟
    با تشکر

    پاسخ

    • سلام.عید شما هم مبارک.به ازای هر 2.5 سانت ضخامت باید حدود 90 دقیقه چوب داخل دستگاه بخار باشه البته این برای گردو عقیم یا همان گردو آمریکایی هستش نه گردو باغی ایران.برای چوب راش حدود 120 دقیقه وقت بزارید.داخل قالب تا رطوبت چوب از دست نرفته نباید از قالب خارج بشه.پس مکانی انتخاب کنید که از رطوبت داده شده کمتر باشه و حدود سه روز بستگی به محیط داره ممکنه تا چند روز هم طول بکشه

      پاسخ

  • سلام آقای جمالی برای ساختن ساز ها آیا منبعی وجود داره که به شکل علمی در مورد این صنعت گفته باشه؟ در مورد چوب درخت توت که اکثرا در ساز سازی استفادا میشه اگر امکان داره توضیح بدین؟

    پاسخ

    • سلام.بنده چون تخصصم مبلمان هستش بیشتر در همین قسمت تحقیق می کنم و درس می خونم.از ساز سازی اطلاعاتی ندارم و تا به حال کار نکردم.ببخشید که در این مورد نمی تونم کمک تون کنم

      پاسخ

  • من وقتی چوب رو خم می کنم با بخار بعد یک مدت بر می گرده و از حالت اصلی خارج می شه

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید